ประวัติความเป็นมาของย่าน

ในอดีตย่านดินแดงเป็นพื้นที่ส่วนหนึ่งของเขตบางซื่อ แต่เมื่อมีการปรับพื้นที่การบริหารในกรุงเทพฯ ย่านดินแดง ถูกย้ายไปแขวงขึ้นกับเขตพญาไท ต่อจากนั้นแขวงดินแดงก็ย้ายไปขึ้นกับเขตห้วยขวาง จนกระทั่งเขตห้วยขวางมีประชากรหนาแน่นขึ้น ประกอบกับคนในแขวงดินแดงเองก็ขยายตัว เพื่ออำนวยความสะดวกกับประชาชน จึงแยกแขวงดินแดงออกมาเป็นเขตดินแดง และมีสำนักงานเขตดินแดงในราว ๆ ปี 2536

หากกล่าวเฉพาะถนนดินแดง ถนนสายนี้ไม่ยาวมากนัก โดยเริ่มก่อสร้างในสมัยจอมพล ป.พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรี ตัดถนนต่อมาจากบริเวณหัวมุมถนนราชวิถีที่ตัดกับถนนราชปรารภ ซึ่งปัจจุบันเป็น “แยกดินแดง” โดยคนส่วนใหญ่เรียกพื้นที่บริเวณจุดตัดของถนน 3 สายนี้ว่า “สามเหลี่ยมดินแดง” และจากพื้นที่บริเวณนี้ ถนนดินแดงยาวต่อไปถึงถนนประชาสงเคราะห์

ปัจจุบันยังมีถนนอีกหนึ่งสายที่มีความเกี่ยวข้องกับถนนดินแดง นั่นก็คือ ถนนอโศก-ดินแดง ซึ่งเป็นถนนที่ต่อจากถนนอโศกมนตรีตั้งแต่ทางแยกอโศก-เพชรบุรี ไปจนถึงถนนดินแดงที่ทางแยกประชาสงเคราะห์ (โบสถ์แม่พระ) ดังนั้น ถ้าจะวิเคราะห์ย่านดินแดงแล้ว จะต้องแบ่งเป็น 2 ช่วง นั่นคือ ฝั่งใกล้ย่านวิภาวดีรังสิตและใกล้ย่านประชาสงเคราะห์ หรือเรียกสั้น ๆ ย่านดินแดงฝั่งอนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิกับย่านดินแดงฝั่งอโศก-ดินแดง

เริ่มต้นด้วยฝั่งอนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ ในอดีตถูกจัดให้เป็นบริเวณที่ทิ้งขยะของกรุงเทพฯ แต่ก็มีผู้คนเข้ามาอยู่อาศัยกลายเป็นชุมชนแออัด จนในปี 2503 รัฐบาลไฟเขียวให้จัดสร้างอาคารสงเคราะห์แบบแฟลตให้เช่าสำหรับผู้มีรายได้น้อย ภายใต้ชื่อ “โครงการอาคารสงเคราะห์ดินแดง” หรือที่เราเรียกกันในปัจจุบันว่า “ชุมชนแฟลตดินแดง” เป็นอาคารพักอาศัยรวมที่รัฐบาลให้ผู้มีรายได้น้อยเช่าอยู่อาศัยระยะยาว ความสูง 5 ชั้น ที่พักอาศัยเริ่มตั้งแต่ชั้น 2 ถึงชั้น 5

จากปี 2503 ยาวจนถึงปี 2535 หน่วยงานภาครัฐได้พัฒนาแฟลตดินแดงอย่างต่อเนื่อง จนมีอาคารรวมทั้งหมด 94 อาคาร รวมแล้วเกือบ 10,000 ยูนิต มีคนอยู่อาศัยจากรุ่นสู่รุ่นจนถึงปัจจุบันรวม ๆ แล้วมากกว่า 30,000 คน ซึ่งตลอดระยะเวลา 50-60 ปีที่ชุมชนแฟลตดินแดงขยายตัว มีส่วนสำคัญที่ทำให้ย่านดินแดงฝั่งใกล้ย่านวิภาวดีรังสิตและใกล้ย่านประชาสงเคราะห์ กลายเป็นพื้นที่ชุมชนอยู่อาศัยขนาดใหญ่

ขณะที่ฝั่งอโศก-ดินแดง เดิมเป็นเพียงถนนทางผ่าน เชื่อมต่อระหว่างฝั่งสุขุมวิท อโศก เพชรบุรี กับรัชดาภิเษก เข้าด้วยกัน แต่ด้วยเมืองทางฝั่งสุขุมวิท อโศก และพื้นที่ใกล้รถไฟฟ้า MRT สถานีเพชรบุรี และ MRT สถานีพระราม 9 เป็นจุดที่มีการเจริญเติบโตมาก จนพื้นที่ตรงกลางอย่างย่านดินแดงฝั่งนี้ได้รับอานิสงส์ไปด้วย ทำให้ปัจจุบันกลายเป็นอีกหนึ่งในโซนที่มีคอนโดมิเนียมระดับบนเกิดใหม่มากขึ้น

ย่านดินแดงในปัจจุบัน

ปัจจุบันย่านดินแดง มีหน่วยงานราชการย้ายเข้ามาตั้งสำนักงานมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นกระทรวงแรงงาน, ศาลาว่าการกรุงเทพมหานคร 2, วิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร, ศูนย์ฝึกกำลังสำรอง, สถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย, สถานีวิทยุโทรทัศน์แห่งประเทศไทย, สนามกีฬาศูนย์เยาวชนกรุงเทพมหานคร (ไทย-ญี่ปุ่น) และสำนักผังเมือง กรุงเทพมหานคร ซึ่งล้วนส่งผลให้พื้นที่แห่งนี้มีคนเข้าสู่พื้นที่มากขึ้น และทำให้เกิดความต้องการที่อยู่อาศัยมากขึ้นเช่นกัน

ในด้านการพัฒนาโครงการใหม่ ๆ ย่านดินแดงฝั่งอนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ แม้ไม่ได้มีโครงการของภาคเอกชนเกิดขึ้น เพราะที่ดินส่วนใหญ่เป็นของภาครัฐ แต่ก็มีความเปลี่ยนแปลงที่น่าสนใจ นั่นคือ โครงการฟื้นฟูเมืองชุมชนดินแดง ซึ่งเป็นการรื้อแฟลตดินแดงเดิมที่เป็นอาคาร 5 ชั้น เพื่อสร้างเป็นอาคารที่พักสมัยใหม่ มีความสูงที่เพิ่มขึ้นเป็น 25-35 ชั้น ซึ่งจะทำให้มีจำนวนยูนิตมากขึ้น เปิดโอกาสให้ประชาชนมีสิทธิในการเช่าที่พักอาศัยของภาครัฐมากขึ้น

ตามแผนงานของภาครัฐคาดว่าจะมีแฟลตดินแดงโฉมใหม่รวมทั้งหมด 20,000 ยูนิต ซึ่งสำเร็จไปแล้วในส่วนของโครงการฟื้นฟูเมืองชุมชนดินแดง ระยะที่ 1 เป็นอาคารความสูง 25 ชั้น จำนวน 334 ยูนิต จะทยอยแล้วเสร็จในอีกไม่กี่ปีข้างหน้านี้อีกเกือบ 3,000 ยูนิต ซึ่งจะมีผลทำให้ย่านดินแดงฝั่งอนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ เปลี่ยนแปลงไปไม่น้อย

ขณะที่ ย่านดินแดงฝั่งอโศก-ดินแดง ก็ยังคงมีแนวโน้มการเติบโตที่น่าสนใจ รองรับการขยายตัวของทั้งฝั่งสุขุมวิท อโศก และฝั่งพระราม 9-รัชดา ที่ยังคงเติบโตต่อเนื่อง อีกทั้งการปักธงบูมพื้นที่บริเวณแยกอโศก-เพชรบุรีของกลุ่มสิงห์ เอสเตทด้วยการปั้นโครงการมิกซ์ยูส สิงห์ คอมเพล็กซ์บนพื้นที่แห่งนี้ จะส่งผลดีให้กับย่านนี้มากขึ้น โดยเฉพาะความต้องการที่อยู่อาศัย

อนาคตของย่านดินแดง

นอกจากการพัฒนาโครงการที่อยู่อาศัยทั้งของภาครัฐและภาคเอกชนบนพื้นที่แห่งนี้ทั้ง 2 ฝั่งแล้ว ในเชิงการคมนาคมก็มีความน่าสนใจ เพราะนอกจากถนนสายหลักของย่านดินแดงอย่างถนนรัชดาภิเษก, ถนนดินแดง, ถนนอโศก-ดินแดง, ทางพิเศษเฉลิมมหานคร, ทางพิเศษศรีรัช (ส่วนนอกเมือง) และพื้นที่บางส่วนที่ใกล้กับรถไฟฟ้า MRT สถานีพระราม 9, สถานีศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย, สถานีสุทธิสาร, สถานีรัชดาภิเษกในปัจจุบันแล้ว ในอนาคตยังมีโครงการรถไฟฟ้าสายสีส้ม ช่วงตลิ่งชัน-มีนบุรี (สุวินทวงศ์) ระยะทางรวม 39.6 กิโลเมตร เป็นสถานีใต้ดิน 23 สถานี และสถานียกระดับ 7 สถานี โดยเข้าสู่ย่านดินแดงถึง 2 สถานีด้วยกัน นั่นคือ สถานีดินแดง และสถานีประชาสงเคราะห์ ซึ่งอาจจะเป็นจุดเปลี่ยนที่น่าสนใจ

ทั้งนี้ รถไฟฟ้าสายสีส้มจะเชื่อมต่อกับรถไฟฟ้าได้หลายสาย อาทิ รถไฟฟ้าสายสีเหลืองที่สถานีลำสาลี รถไฟฟ้า MRT ที่สถานีศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย รถไฟฟ้าแอร์พอร์ต เรล ลิงก์ ที่สถานีราชปรารภ และรถไฟฟ้า BTS ที่สถานีราชเทวี แบ่งการพัฒนาเป็น 2 ช่วง คือ ช่วงศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย-มีนบุรี (สุวินทวงศ์) และช่วงตลิ่งชัน-ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย