กาญจนบุรี เป็นจังหวัดหนึ่งในภาคกลางที่มีผู้คนนิยมเดินทางไปท่องเที่ยว เต็มไปด้วยเรื่องราวในอดีตที่น่าสนใจ เป็นแหล่งอารยธรรมเก่าแก่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ เป็นสถานที่ตั้งของสะพานข้ามแม่น้ำแคว ซึ่งเป็นสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ของไทยในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 และมีชื่อเสียงโด่งดังไปทั่วโลก นอกจากนี้ยังมีแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ ไม่ว่าจะเป็น ป่าเขาลำเนาไพร ถ้ำหรือน้ำตก |
กาญจนบุรี อยู่ห่างจากกรุงเทพฯ 129 กิโลเมตร มีพื้นที่ประมาณ 19,473 ตารางกิโลเมตร ภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นป่ามีทั้งป่าโปร่ง และป่าดงดิบ มีแม่น้ำสำคัญสองสายคือ แม่น้ำแควใหญ่ และแม่น้ำแควน้อย ซึ่งไหลมาบรรจบรวมกันเป็นแม่น้ำแม่กลอง ที่บริเวณอำเภอเมืองกาญจนบุรี กาญจนบุรีแบ่งการปกครองออกเป็น 13 อำเภอ คือ อำเภอเมือง อำเภอบ่อพลอย อำเภอเลาขวัญ อำเภอพนมทวน อำเภอไทรโยค อำเภอสังขละบุรี อำเภอศรีสวัสดิ์ อำเภอท่ามะกา อำเภอท่าม่วง อำเภอทองผาภูมิ อำเภอด่านมะขามเตี้ย อำเภอหนองปรือ และอำเภอห้วยกระเจา |
ประวัติและความเป็นมา : |
พื้นที่กว้างใหญ่ ซึ่งเป็นที่ตั้ง จ.กาญจนบุรี ในปัจจุบัน มีประวัติความเป็นมา ที่ต่อเนื่อง และยาวนาน ประวัติ หน้าสุดท้ายของกาญจนบุรี ย้อนกลับไปเชื่อมโยงกับประวัติศาสตร์หน้าแรก ได้อย่างบังเอิญ เมื่อเชลยศึก ที่ถูกเกณฑ์ มาสร้างทางรถไฟคนหนึ่ง ค้นพบเครื่องมือหิน ของมนุษย์ ก่อนประวัติศาสตร์ ระหว่างการก่อสร้างทางรถไฟ บริเวณ สถานีบ้านเก่า ต.จระเข้เผือก อ.เมือง ทำให้เกิดการขุดค้นทางโบราณคดี และสามารถ ค้นพบหลักฐานของ มนุษย์ก่อนประวัติศาสตร์จำนวนมาก แม้จนถึงปัจจุบันยังขุดพบอยู่ |
ในสมัยทวารวดี ซึ่งอยู่ในสมัยประวัติศาสตร์ ของ ประเทศไทย พบซาก โบราณสถาน และ โบราณวัตถุ ที่ ต.ปรังเผล อ.สังขละบุรี (ปัจจุบัน เป็นพื้นที่อ่างเก็บน้ำ เขื่อนเขาแหลม ) ซึ่งเป็นเจดีย์ ลักษณะเดียวกับ จุลประโทณเจดีย์ จ.นครปฐม เจดีย์ ที่บ้านคูบัว จ.ราชบุรี และที่เมืองอู่ทอง จ.สุพรรณบุรี นอกจากนี้ ยังพบฐาน เจดีย์ และ พระพิมพ์ สมัยทวารดี จำนวนมาก ที่ บ้านท่าหวี ริมแม่น้ำแควใหญ่ ต.ลาดหญ้า อ.เมือง อีกด้วย แสดงว่าในสมัยนั้น พื้นที่ ริมแม่น้ำหลายแห่ง ซึ่งเป็นเส้นทาง คมนาคม สำคัญ มีชุมชน หรือ เมืองโบราณ ซึ่ง มีความสัมพันธ์ กับชุมชน โบราณ ใกล้เคียงกัน |
ในสมัย พุทธศตวรรษ ที่ 16-18 ขอม ได้แผ่อิทธิพล เข้ามาใน ประเทศไทย ซึ่งพบหลักฐานสำคัญ คือ ปราสาทเมืองสิงห์ ซึ่งมีลักษณะเป็น ศิลปะขอม สมัยบายน มีอายุในช่วงสมัย พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ในพุทธศตวรรษที่ 18 นอกจากนี้ ยังพบหลักฐานที่เป็นศิลปะขอม สมัยเดียวกัน ที่เมืองครุฑ และ เมืองกลอนโด อ.ไทรโยค |
ในสมัย สุโขทัย พบหลักฐาน ในพงศาวดารเหนือ ว่า กาญจนบุรี ตกเป็นเมืองขึ้น ของ สุพรรณบุรี ตามที่กล่าวว่า พญากง ได้มาครอง เมือง กาญจนบุรี แต่ก็ไม่มีหลักฐานอื่น มาสนับสนุน ต่อมา ในสมัย อยุธยา กาญจนบุรี มีฐานะเป็นเมืองหน้าด่านสำคัญ โดยตัวเมือง ตั้งอยู่ ที่บ้านท่าเสา ต.ลาดหญ้า ใกล้เขาชนไก่ และ ยังปรากฏ หลักฐาน เป็นซากโบราณสถาน และ โบราณวัตถุ ดังที่เห็นในปัจจุบัน |
กาญจนบุรี ยังคงเป็นเมืองหน้าด่าน สืบเนื่องมาจนถึง สมัยกรุงธนบุรี และ รัตนโกสินทร์ โดย ในสมัยรัชกาลที่ 1 พระองค์ โปรดเกล้าฯ ให้ย้ายเมือง กาญจนบุรี มาตั้งใหม่ ที่บ้าน ปากแพรก เพื่อมาตั้งรับทัพ พม่า ที่เดินทัพ ลงมาตามลำน้ำแม่กลอง เพื่อเข้าตี กรุงเทพฯ ได้มีการสร้างกำแพงล้อมรอบเมือง อย่างมั่นคง ใน สมัยรัชกาลที่ 3 และให้มีเจ้าเมือง คือ พระประสิทธิสงคราม นอกจากนั้น ยังตั้งหัวเมืองเล็กๆ ตามรายทาง เป็นหน้าด่านอีกเจ็ดแห่ง |
สมัยรัชกาลที่ 5 เมื่อมีการจัดรูปแบบการปกครองประเทศใหม่ เป็นมณฑลเทศาภิบาล เมือง กาญจนบุรี ถูกโอนมาขึ้นกับมณฑล ราชบุรี และ แบ่งการปกครองเป็นสามอำเภอ คือ อ.เมือง อ.เหนือ (ปัจจุบันคือ อ.ท่าม่วง) และ อ.ใต้ (ปัจจุบัน คือ อ.พนมทวน) และต่อมาเมื่อ พ.ศ. 2467 ได้ตั้งอำเภอเพิ่มอีกสองแห่ง คือ อ.ท่ามะกา และ อ.ทองผาภูมิ กับ กิ่ง อ.สังขละบุรี |
ในช่วงสงคราม มหาเอเชียบูรพา ญี่ปุ่น ตัดสินใจสร้างทางรถไฟ สาย ไทย - พม่า เชื่อมจากสถานีหนองปลาดุก จ.ราชบุรี ผ่าน กาญจนบุรี เลาะริมแม่น้ำแควน้อย ไปเชื่อมกับ ทางรถไฟ ที่สร้างมาจาก พม่า ที่ด่านเจดีย์สามองค์ เป็นทางรถไฟ ที่มีชื่อเสียงไปทั่วโลก และมีผู้คนจำนวนมาก เดินทางมาเยี่ยมชม เพื่อคาราวะ ต่อดวงวิญญาณ ผู้เสียชีวิต และรำลึก ถึงความโหดร้าย ทารุณ ของสงคราม |
ข้อมูลด้านการปกครองจังหวัดกาญจนบุรี รวม 122 แห่ง
1. การบริหารราชการส่วนภูมิภาค
แบ่งเขตการปกครองออกเป็น 13 อำเภอ 95 ตำบล และ 959 หมู่บ้าน
2. การบริหารราชการส่วนท้องถิ่น แบ่งเขตการปกครองออกเป็น
- องค์การบริหารส่วนจังหวัด จำนวน 1 แห่ง
- เทศบาลเมือง จำนวน 2 แห่ง
- เทศบาลตำบล จำนวน 47 แห่ง
- องค์การบริหารส่วนตำบล จำนวน 72 แห่ง
|
ข้อมูลการปกครองท้องถิ่น | ||||
- องค์การบริหารส่วนจังหวัด จำนวน 1 แห่ง - เทศบาลเมือง จำนวน 2 แห่ง - เทศบาลตำบล จำนวน 47 แห่ง - องค์การบริหารส่วนตำบล จำนวน 72 แห่ง |
||||
อำเภอ |
เทศบาลเมือง/เทศบาลตำบล | องค์การบริหารส่วนตำบล | ||
อำเภอเมืองกาญจนบุรี
|
1. เทศบาลเมืองกาญจนบุรี
1. ทต.แก่งเสี้ยน
2. ทต.ลาดหญ้า 3. ทต.หนองบัว 4. ทต.ปากแพรก 5. ทต.ท่ามะขาม |
1. อบต.เกาะสำ.โรง
2. อบต.วังด้ง 3. อบต.แก่งเสี้ยน 4. อบต.ลาดหญ้า 5. อบต.บ้านเก่า 6. อบต.วังเย็น 7. อบต.ช่องสะเดา 8. อบต.หนองบัว 9. อบต.หนองหญ้า |
||
อำเภอท่าม่วง
(- ทม. 9 ทต. 8 อบต.) |
1. ทต.ท่าม่วง
2. ทต.หนองตากยา 3. ทต.หนองขาว 4. ทต.สำรอง 5. ทต.วังศาลา 6. ทต.ท่าล้อ 7. ทต.วังขนาย 8. ทต.ม่วงชุม 9. ทต.หนองหญ้าดอกขาว |
1. อบต.เขาน้อย
2. อบต.หนองตากยา 3. อบต.ท่าตะคร้อ 4. อบต.ทุ่งทอง 5. อบต.รางสาลี่ 6. อบต.ท่าม่วง 7. อบต.พังตรุ 8. อบต.บ้านใหม่ |
||
อำเภอท่ามะกา (1 ทม. 8 ทต. 12 อบต.) |
1. เทศบาลเมืองท่าเรือพระแท่น
1. ทต.ท่ามะกา
2. ทต.ท่าไม้ 3. ทต.ลูกแก 4. ทต.หวายเหนียว 5. ทต.หนองลาน 6. ทต.ดอนขมิ้น 7. ทต.พระแท่น 8. ทต.พระแท่นลำพระยา |
1. อบต.ท่ามะกา
2. อบต.ท่าเสา 3. อบต.ดอนชะเอม 4. อบต.ตะคร้ำเอน 5. อบต.ยางม่วง 6. อบต.โคกตะบอง 7. อบต.เขาสามสิบหาบ 8. อบต.หวายเหนียว 9. อบต.อุโลกสี่หมื่น 10. อบต.สนามแย้ 11. อบต.พงตึก 12. อบต.แสนตอ |
||
อำเภอพนมทวน
(- ทม. 5 ทต. 5 อบต.) |
1. ทต.พนมทวน
2. ทต.ตลาดเขต 3. ทต.รางหวาย 4. ทต.หนองสาหร่าย 5. ทต.ดอนเจดีย์ |
1. อบต.พนมทวน
2. อบต.ทุ่งสมอ 3. อบต.พังตรุ 4. อบต.หนองโรง 5. อบต.ดอนตาเพชร |
||
อำเภอไทรโยค
(- ทม. 3 ทต. 6 อบต.) |
1. ทต.น้ำตกไทรโยคน้อย
2. ทต.วังโพธิ์ 3. ทต.ไทรโยค |
1. อบต.ท่าเสา 2. อบต.ศรีมงคล 3. อบต.บ้องตี้ 4. อบต.สิงห์ 5. อบต.วังกระแจะ 6. อบต.ลุ่มสุ่ม |
||
อำเภอด่านมะขามเตี้ย
(- ทม. 1 ทต. 4 อบต.) |
1. ทต.ด่านมะขามเตี้ย
|
1.อบต.ด่านมะขามเตี้ย
2. อบต.กลอนโด 3. อบต.หนองไผ่ 4. อบต.จรเข้เผือก |
||
อำเภอบ่อพลอย (- ทม. 2 ทต. 6 อบต.) |
1. ทต.บ่อพลอย
2. ทต.หนองรี |
1. อบต.บ่อพลอย
2. อบต.หนองกุ่ม 3. อบต.ช่องด่าน 4. อบต.หลุมรัง 5. อบต.หนองรี 6. อบต.หนองกร่าง |
||
อำเภอทองผาภูมิ
(- ทม. 4 ทต. 4 อบต.) |
1. ทต.ทองผาภูมิ
2. ทต.สหกรณ์นิคม 3. ทต.ท่าขนุน 4. ทต.ลิ่นถิ่น |
1. อบต.ปิล็อก
2. อบต.ห้วยเขย่ง 3. อบต.หินดาด 4. อบต.ชะแล |
||
อำเภอศรีสวัสดิ์
(- ทม. 2 ทต. 5 อบต.) |
1. ทต.เอราวัณ
2. ทต.เขาโจด |
1. อบต.ท่ากระดาน 2. อบต.แม่กระบุง 3. อบต.หนองเป็ด 4. อบต.ด่านแม่แฉลบ 5. อบต.นาสวน |
||
อำเภอห้วยกระเจา
(- ทม. 2 ทต. 2 อบต.) |
1. ทต.ห้วยกระเจา
2. ทต.สระลงเรือ |
1. อบต.ดอนแสลบ
2. อบต.วังไผ่ |
||
อำเภอสังขละบุรี
(- ทม. 1 ทต. 3 อบต.) |
1. ทต.วังกะ
|
1. อบต.ปรังเผล
2. อบต.ไล่โว่ 3. อบต.หนองลู |
||
อำเภอหนองปรือ
(- ทม. 3 ทต. 1 อบต.) |
1. ทต.หนองปรือ
2. ทต.หนองปลาไหล 3. ทต.สมเด็จเจริญ |
1. อบต.หนองปรือ
|
||
อำเภอเลาขวัญ
(- ทม. 2 ทต. 7 อบต.) |
1. ทต.เลาขวัญ
2. ทต.หนองฝ้าย |
1. อบต.เลาขวัญ
2. อบต.หนองโสน 3. อบต.หนองนกแก้ว 4. อบต.หนองฝ้าย 5. อบต.ทุ่งกระบ่ำ 6. อบต.หนองปลิง 7. อบต.หนองประดู่ |
1. ภาคเหนือ / 9 จังหวัด
1.จังหวัดเชียงราย
2.จังหวัดเชียงใหม่
3.จังหวัดน่าน
4.จังหวัดพะเยา
5.จังหวัดแพร่
6.จังหวัดแม่ฮ่องสอน
7.จังหวัดลำปาง
8.จังหวัดลำพูน
9.จังหวัดอุตรดิตถ์
———————————————————
2. ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ / 20 จังหวัด
1.จังหวัดกาฬสินธุ์
2.จังหวัดขอนแก่น
3.จังหวัดชัยภูมิ
4.จังหวัดนครพนม
5.จังหวัดนครราชสีมา
6.จังหวัดบึงกาฬ
7.จังหวัดบุรีรัมย์
8.จังหวัดมหาสารคาม
9.จังหวัดมุกดาหาร
10.จังหวัดยโสธร
11.จังหวัดร้อยเอ็ด
12.จังหวัดเลย
13.จังหวัดสกลนคร
14.จังหวัดสุรินทร์
15.จังหวัดศรีสะเกษ
16.จังหวัดหนองคาย
17.จังหวัดหนองบัวลำภู
18.จังหวัดอุดรธานี
19.จังหวัดอุบลราชธานี
20.จังหวัดอำนาจเจริญ
———————————————————
3.ภาคกลาง
มี 21 จังหวัด (กรุงเทพมหานครไม่ถือเป็นจังหวัด)
1.จังหวัดกำแพงเพชร
2.จังหวัดชัยนาท
3.จังหวัดนครนายก
4.จังหวัดนครปฐม
5.จังหวัดนครสวรรค์
6.จังหวัดนนทบุรี
7.จังหวัดปทุมธานี
8.จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
9.จังหวัดพิจิตร
10.จังหวัดพิษณุโลก
11.จังหวัดเพชรบูรณ์
12.จังหวัดลพบุรี
13.จังหวัดสมุทรปราการ
14.จังหวัดสมุทรสงคราม
15.จังหวัดสมุทรสาคร
16.จังหวัดสิงห์บุรี
17.จังหวัดสุโขทัย
18.จังหวัดสุพรรณบุรี
19.จังหวัดสระบุรี
20.จังหวัดอ่างทอง
21.จังหวัดอุทัยธานี
———————————————————
4. ภาคตะวันออก / 7 จังหวัด
1.จังหวัดจันทบุรี
2.จังหวัดฉะเชิงเทรา
3.จังหวัดชลบุรี
4.จังหวัดตราด
5.จังหวัดปราจีนบุรี
6.จังหวัดระยอง
7.จังหวัดสระแก้ว
———————————————————
5. ภาคตะวันตก / 5 จังหวัด
1.จังหวัดกาญจนบุรี
2.จังหวัดตาก
3.จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
4.จังหวัดเพชรบุรี
5.จังหวัดราชบุรี
———————————————————
6. ภาคใต้ / 14 จังหวัด
1.จังหวัดกระบี่
2.จังหวัดชุมพร
3.จังหวัดตรัง
4.จังหวัดนครศรีธรรมราช
5.จังหวัดนราธิวาส
6.จังหวัดปัตตานี
7.จังหวัดพังงา
8.จังหวัดพัทลุง
9.จังหวัดภูเก็ต
10.จังหวัดระนอง
11.จังหวัดสตูล
12.จังหวัดสงขลา
13.จังหวัดสุราษฎร์ธานี
14.จังหวัดยะลา