ประวัติความเป็นมาของย่าน 

‘บางกะปิ’ ในอดีตนับเป็นจุดเริ่มต้นของชุมชนทางฝั่งกรุงเทพฯ ตะวันออก ซึ่งที่มาของชื่อ ‘บางกะปิ’ นั้นมี 3 ข้อสันนิษฐาน ด้วยกัน คือ

1. มาจากคำว่า ‘กะปิ’ ที่เป็นเครื่องปรุงอาหาร เพราะพื้นที่นี้แต่เดิมอุดมสมบูรณ์ ด้วยกุ้งเล็ก ๆ มากมาย ประชาชนจึงนิยมนำมาทำกะปิกันมาก

2. มาจากคำว่า ‘กระบี่’ ที่แปลว่าลิง เพราะพื้นที่นี้เคยเป็นป่าทึบ และมีลิงมาก

3. มาจากชื่อหมวก ‘กะปิเยาะห์’ ของชาวมุสลิม เนื่องจากพื้นที่นี้มีชาวมุสลิม อาศัยอยู่มาก ซึ่งการแต่งกายของชาวมุสลิมส่วนใหญ่จะสวมหมวกคลุมหัวชนิดหนึ่งที่เรียกว่ากะปิเยาะห์ จึงน่าจะเป็นที่มาของชื่อ ‘บางกะปิ’ ได้เช่นกัน

ที่มา: หนังสือ 100 ปี เขตบางกะปิ : ย้อนรอยตำนาน ร้อยอดีต 100 ปี เขตบางกะปิ

โดยบางกะปิแต่เดิมเป็นชุมชนริมคลองขนาดใหญ่ (คลองแสนแสบ) จนเมื่อเมืองขยายและการเดินทางในกรุงเทพฯ เริ่มเปลี่ยนรูปแบบเป็นการเดินทางด้วยรถยนต์เป็นหลัก มีการตัดถนนสายใหม่ ๆ ชุมชนบางกะปิเริ่มขยายตัวออกไปยังบริเวณโดยรอบ ส่งผลให้พื้นที่รอบชุมชนบางกะปิเดิมเติบโตเป็นอย่างมาก มีหมู่บ้านจัดสรรกระจายโดยรอบ

ยิ่งเมื่อมีมหาวิทยาลัยรามคำแหงเกิดขึ้นในปี พ.ศ. 2514 บนถนนรามคำแหง เขตบางกะปิ ก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่ทำให้พื้นที่ฝั่งรามคำแหงค่อนมาทางลำสาลี และบางกะปิ มีการเติบโตอย่างต่อเนื่อง ทั้งการค้าขายรอบมหาวิทยาลัย ธุรกิจเกี่ยวกับการศึกษา ร้านอาหาร หอพัก บ้านพักให้เช่า

นอกจากนี้ ในยุคที่กรุงเทพฯ กำลังขยายตัวอย่างมากในราวปี พ.ศ. 2530-2537 ซึ่งเป็นช่วงที่ภาครัฐและเอกชนระดมลงทุนโครงการใหม่ ๆ จำนวนมาก การเกิดขึ้นของสนามกีฬาขนาดใหญ่อย่างราชมังคลากีฬาสถาน

รวมถึงการเข้ามาปักธงเปิดศูนย์การค้าของกลุ่มเดอะมอลล์อย่าง เดอะมอลล์ บางกะปิ บริเวณใกล้แยกแฮปปี้แลนด์ในช่วงเวลาดังกล่าว ก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญที่ทำให้ย่านบางกะปิมีการเติบโตอย่างรวดเร็ว พื้นที่โดยรอบศูนย์การค้าแห่งนี้มีการค้าขาย สำนักงานขนาดเล็กขยายตัวเป็นวงกว้าง และมีผลให้เกิดโครงการค้าปลีกอื่น ๆ ในพื้นที่ใกล้เคียงกันนี้อีกหลายแห่ง

ด้วยพิกัดของย่านบางกะปิที่เป็นเหมือนศูนย์กลางของกรุงเทพฯ ทิศตะวันออก (ตอนใต้) มีพื้นที่ติดต่อกับชุมชนรอบด้านที่สำคัญ ไม่ว่าจะเป็น

– ทิศเหนือ ติดกับเขตลาดพร้าวและเขตบึงกุ่ม มีถนนประดิษฐ์มนูธรรม คลองเกรียง คลองอ้ายหลาว คลองลำเจียก และคลองตาหนังเป็นเส้นแบ่งเขต

– ทิศตะวันออก ติดกับเขตบึงกุ่มและเขตสะพานสูง มีคลองตาหนัง คลองลำพังพวย ถนนนวมินทร์ ถนนศรีบูรพา คลองแสนแสบ คลองบ้านม้า 2 คลองวังใหญ่บน คลองโคลัด และคลองบึงบ้านม้าเป็นเส้นแบ่งเขต

– ทิศใต้ ติดกับเขตสวนหลวง มีลำรางแบ่งเขตสวนหลวงกับเขตบางกะปิ คลองหัวหมาก และคลองกะจะเป็นเส้นแบ่งเขต

– ทิศตะวันตก ติดกับเขตห้วยขวางและเขตวังทองหลาง มีคลองแสนแสบ คลองจั่น ถนนลาดพร้าว ถนนลาดพร้าว 101 (วัดบึงทองหลาง) คลองลำพังพวย คลองจั่น และคลองทรงกระเทียมเป็นเส้นแบ่งเขต

แม้ย่านบางกะปิในอดีตและปัจจุบันจะยังไม่มีรถไฟฟ้าผ่าน แต่ย่านนี้ก็เป็นจุดเชื่อมต่อการเดินทางที่สำคัญทั้งทางน้ำ (คลองแสนแสบ) ทางรถยนต์ รถตู้ รถสาธารณะจำนวนมาก วิ่งกระจายไปตามพื้นที่ต่างๆ รอบกรุงเทพฯ มีเส้นทางพิเศษ ทางด่วนที่ทำให้รถยนต์เดินทางเข้าเมืองได้สะดวก

ด้วยเหตุนี้จึงไม่แปลกที่ครอบครัวขยายในย่านบางกะปิและย่านใกล้เคียง จะเลือกย่านนี้เป็นย่านอยู่อาศัย โดยเป็นย่านที่อยู่อาศัยที่ระดับราคาหลากหลาย ตั้งแต่บ้านราคาไม่แพงจนถึงบ้านระดับไฮเอนด์

ย่านบางกะปิในปัจจุบัน

ปัจจุบันย่าน ‘บางกะปิ’ ยังคงเป็นศูนย์กลางการอยู่อาศัยและการค้าขายของกรุงเทพฯ ฝั่งตะวันออก เป็นอีกหนึ่งย่านของแหล่งงานขนาดใหญ่ของภาครัฐและเอกชน มีโครงการเชิงพาณิชย์ที่ยังคงเป็นที่นิยมหลายแห่ง เช่น การกีฬาแห่งประเทศไทย, เดอะมอลล์, สวนน้ำ บางกะปิ, พันทิพย์, ศูนย์ฝึกอาชีพ และตะวันนา

ในพื้นที่ใกล้เคียงยังคงมีโครงการจัดสรรเปิดใหม่อย่างต่อเนื่อง โดยในระยะหลัง หมู่บ้านจัดสรรในย่านนี้ที่มีระดับไม่แพงมากเริ่มน้อยลงทุกที เพราะส่วนใหญ่กลายเป็นโครงการบ้านระดับกลางบน ระดับราคาไม่ต่ำกว่า 5 ล้านบาท

เนื่องจากการเดินทางที่สะดวก และเชื่อมต่อหลายพื้นที่สำคัญ เช่น ถนนแฮปปี้แลนด์ ถนนกรุงเทพกรีฑา ถนนหัวหมาก ถนนลาดพร้าว ถนนรามคำแหง ถนนพระราม 9 ถนนศรีนครินทร์ โดยเฉพาะการเชื่อมต่อกับฝั่งพระราม 9 และเชื่อมต่อกับสนามบินสุวรรณภูมิ ซึ่งเป็นแหล่งงานขนาดใหญ่ ทำให้หมู่บ้านส่วนใหญ่ในพื้นที่นี้ชูจุดขายใกล้พระราม 9 หรือใกล้สนามบินสุวรรณภูมิ

ขณะที่ตลาดคอนโดมิเนียม อย่างที่กล่าวแล้วว่า แม้ย่านนี้จะยังไม่มีรถไฟฟ้า แต่กลับเป็นอีกหนึ่งย่านของกรุงเทพฯ ที่เกิดตลาดคอนโดมิเนียม ซึ่งเน้นเจาะกลุ่มคนที่คุ้นเคยย่านนี้ กลุ่มคนต่างจังหวัดที่เคยเรียนย่านนี้ และเลือกทำงานต่อในกรุงเทพฯ ตลาดนักลงทุนซื้อเพื่อปล่อยเช่านักศึกษาและคนทำงาน

โดยในอดีตทำเลที่ตั้งของคอนโดมิเนียมย่านบางกะปิส่วนใหญ่จะกระจุกตัวอยู่ใกล้กับแหล่งงาน เช่น ศูนย์การค้า หรือแหล่งการศึกษา แต่หลังจากรถไฟฟ้าสายสีส้ม ช่วงศูนย์วัฒนธรรมฯ-มีนบุรี (สุวินทวงศ์) มีความชัดเจน ทำเลที่ตั้งคอนโดมิเนียมเกิดขึ้นก็เปลี่ยนไป หันมาชูจุดขายใกล้สถานีรถไฟฟ้าสายสีส้ม โดยเฉพาะใกล้สถานีลำสาลีมากขึ้น

นอกจากรถไฟฟ้าสายสีส้มแล้ว บริเวณแยกลำสาลี เขตบางกะปิ จะมีรถไฟฟ้าผ่านถึง 3 สายด้วยกัน คือ รถไฟฟ้าสายสีส้ม ช่วงศูนย์วัฒนธรรมฯ-มีนบุรี รถไฟฟ้าสายสีเหลือง สำโรง-ลาดพร้าว และรถไฟฟ้าสายสีน้ำตาล แคราย-คลองจั่น ด้วยเหตุนี้บริเวณแยกลำสาลี จึงเป็นจุดที่ร้อนแรงมากที่สุดของย่านบางกะปิ